D.E.A.lers [recenzja]

W końcówce września nakładem wydawnictwa Timof ukazał się komiks zatytułowany „D.E.A.lers” autorstwa Marcina Adamczyka.
Album ten zabiera nas w świat osiedlowych realiów początku millenium, a konkretniej do roku 2001. Główni bohaterowie – Monk i Ojciec – to para kumpli działających w szarej strefie jako dilerzy lokalnego środowiska. Przez ich pryzmat obserwujemy nocne imprezy, bójki, obecność substancji odurzających, typowe „blokowe” relacje, ale też momenty bardziej refleksyjne: o miłości, przyjaźni, dorastaniu.

Dla odbiorcy może to być lektura prowokująca, zarówno ze względu na tematykę, jak i formę.
Jednak właśnie dzięki temu przyciąga uwagę.
Fabuła komiksu rozwija się w środowisku, które autor dobrze zna. To niekoniecznie wielkomiejski błysk, lecz ulice mniejszych miast i osiedli, gdzie reguły są mniej eleganckie, a realia bardziej surowe.
W tym świecie Ojciec i Monk prowadzą swoje życia, robią „interesy”, bawią się, piją, uczestniczą w nocnych eskapadach, a zarazem mierzą się z konsekwencjami swoich decyzji. 
Warto podkreślić, że komiks wydaje się mocno osobisty, gdyż autor wskazuje, że opowieść wyrasta z jego wspomnień, historii przyjaciół i miejskich opowieści. 
Na łamach komiksu mamy obszerny przekrój subkultur, które były tak widoczne na polskich ulicach ponad dwie dekady temu. Mamy tu m.in. metalowców, punków, i grupki „koksiarzy” próbujących rządzić okolicą.

Narracja nie unika wulgaryzmów, momentów brutalnych, groteskowych czy przesadzonych. Może to być jeden z jej atutów, jeśli zgodzimy się na taki ton. W międzyczasie pojawiają się także chwile lżejsze: miłość, przyjaźń, rozterki, tęsknota.
Jednakże przewaga momentów o niskim progu moralnym może być jednak dla niektórych czytelników zbyt intensywna albo wręcz odpychająca. Szczególnie jeśli szukają czegoś bardziej „cywilizowanego”.

Ciekawa jest historia powstania komiksu. Pierwsza wersja „D.E.A.lers” powstała już w 2001 roku, a obecne wydanie to remake tamtego projektu. GunarDAN (pseudonim autora) po dwudziestu latach zdecydował się narysować album od nowa, w pełni cyfrowo, poprawiając niektóre elementy scenariusza, ale pozostając wiernym duchowi oryginału. Dzięki temu otrzymujemy dzieło dojrzalsze technicznie, a jednocześnie przesycone autentycznym sentymentem do czasów młodości autora i realiów tamtych lat.

W warstwie graficznej komiks utrzymany jest w czerni i bieli, z dynamiczną, ekspresyjną kreską. Styl wizualny świadomie odwołuje się do estetyki przełomu wieków, czyli epoki, w której polski komiks niezależny przeżywał swój rozkwit i nadawał ton alternatywnej scenie artystycznej.

„D.E.A.lers” to hołd dla pokolenia, które dorastało w szarych blokach, z walkmanem w kieszeni i marzeniem o wyrwaniu się z osiedlowej rutyny. Dla starszych czytelników komiks może stanowić sentymentalną podróż w czasie, przywołującą klimat młodości i dawnego buntu. Dla młodszych odbiorców lektura może okazać się bardziej wymagająca, zarówno pod względem tematyki, jak i surowej stylistyki. To propozycja dla tych, którzy nie boją się spojrzeć na brudniejszą stronę życia: pełną imprez, narkotyków i osiedlowego chaosu.

Dziękujemy Wydawnictwu Timof i cisi wspólnicy za egzemplarz recenzencki otrzymany w ramach współpracy reklamowej.