Kent State: Czworo zabitych w Ohio [recenzja]

Kent State: Czworo zabitych w Ohio to komiks, który ukazuje jedną z najbardziej tragicznych chwil w historii protestów społecznych w Stanach Zjednoczonych. Omawiany tytuł będący autorstwa Derfa Backderfa, znanego z przełomowego „My Friend Dahmer”, dokumentuje makabryczne wydarzenia z maja 1970 roku na Uniwersytecie Stanowym Kent w Ohio. Polski przekład ukazał się nakładem wydawnictwa Timof.

Należy od razu podkreślić, że Backderf stworzył dzieło imponujące pod względem historycznej dokładności. Przygotowując się do pracy nad komiksem, autor przeprowadził szeroko zakrojone badania – przeprowadził wywiady z bliskimi ofiar i świadkami, a także zgłębił archiwa związane z tym tragicznym wydarzeniem. Dzięki temu opowieść wiernie oddaje zarówno przebieg samych wydarzeń, jak i ich szeroki kontekst polityczno-społeczny, wzbogacając historię o liczne szczegóły i wnikliwą analizę. Zdołał wiernie oddać zarówno topografię miejsc, jak i skomplikowany kontekst społeczno-polityczny lat 70., kiedy to eskalujące protesty przeciw wojnie w Wietnamie spotykały się z coraz brutalniejszą reakcją władz.

Kolejnym atutem omawianego komiksu jest sposób przedstawienia ofiar: Allison Krause, Jeffreya Millera, Williama Schroedera i Sandry Scheuer. Backderf z wielką wrażliwością ukazuje ich codzienne życie i osobowości, czyniąc z nich postacie z krwi i kości, tym samym sprawiając, że czytelnikowi nie jest obojętny ich los. Ta ludzka perspektywa potęguje dramatyzm przedstawionych wydarzeń.

Backderf z równą precyzją analizuje działania kluczowych graczy po stronie władzy, w tym funkcjonariuszy Gwardii Narodowej oraz polityków takich jak gubernator Ohio, Jim Rhodes.
Poświęcił też sporo miejsca analizie ukazującej jak nieudolność władz, polityczne naciski i brak kompetencji dowódców Gwardii Narodowej doprowadziły do eskalacji przemocy.

Autor nie pominął takich kwestii, jak radykalizacja protestów, strach przed „wewnętrznym wrogiem” czy obawy o infiltrację przez komunistycznych szpiegów, które wspólnie stworzyły podatny grunt dla tej tragedii.

W opisie samej masakry nie unika szczegółowości. Trajektorie kul, odległości między strzelcami a ofiarami oraz charakter odniesionych obrażeń zostały przedstawione w sposób klarowny i precyzyjny, co nadaje narracji dramatyzmu i podkreśla brutalność wydarzeń.

Co do warstwy graficznej to styl autora wydaje się być nieco groteskowy, lecz szybko można się do niego przyzwyczaić. W końcu odzwierciedla on równie groteskowe i absurdalne wydarzenia, które nie powinny mieć miejsca. Czerń i biel potęgują dramaturgię ukazanych wydarzeń.
Ilustracje Backderfa wiernie odwzorowują realia kampusu, lokalnych budynków i miejsc, w których toczyła się akcja.

Wizualizacje oraz mnogość informacji, w tym liczne przypisy pozwalają lepiej zrozumieć tło historyczne i pomagają czytelnikowi przenieść się w realia Stanów Zjednoczonych sprzed pół wieku. Ten sporej objętości album zawiera tak pokaźną ilość informacji i śmiało może, w kwestii dydaktycznej, konkurować z historycznymi publikacjami książkowymi. A nawet ma nad nimi przewagę, gdyż sądzę, że forma komiksowa jest bardziej przystępna.

Z drugiej strony nie jest to jedna z tych pozycji, które “pochłania się na raz”. Jej plus, czyli ilość informacji sprawia, że w trakcie lektury potrzebne są przerwy, aby poukładać swoje myśli.

Kent State: Czworo zabitych w Ohio to wyjątkowy przykład komiksu dokumentalnego. Dla polskiego czytelnika ta pozycja może wydawać się szczególnie egzotyczna, ponieważ dotyka aspektu historycznego rzadko obecnego w światowej popkulturze. W przeciwieństwie do większości dzieł odnoszących się do wojny w Wietnamie, które koncentrują się głównie na działaniach militarnych, komiks Backderfa skupia się na społecznych i politycznych konsekwencjach tego konfliktu, a także na jego wpływie na codzienne życie w Stanach Zjednoczonych.
Jeśli interesujesz się historią, polityką lub prawami człowieka albo szukasz komiksu, który jednocześnie porusza, uczy i skłania do głębokiej refleksji, to ta pozycja jest dokładnie tym, czego potrzebujesz.

Recenzja powstała dzięki współpracy reklamowej z Wydawnictwem Timof i cisi wspólnicy.