Superman. Świat [recenzja]

Superman. Świat to ambitna i intrygująca antologia, która zabiera czytelnika w podróż po piętnastu krajach, prezentując postać Człowieka ze Stali przez pryzmat lokalnych kultur, tradycji i wrażliwości artystycznej. To projekt o międzynarodowym zasięgu, w którym DC Comics oddaje głos twórcom z całego świata, by ci opowiedzieli własne historie o Supermanie. Nie zawsze heroiczne w tradycyjnym rozumieniu, ale zawsze próbujące uchwycić jego istotę. Efekt? Różnorodny, momentami nierówny, ale bez wątpienia godny uwagi.

W ostatnich latach czytelnicy mieli okazję zapoznać się z podobnymi antologiami poświęconymi Batmanowi i Jokerowi. Jednak to właśnie nadprzyrodzone zdolności Człowieka ze Stali, pozwalające mu przemieszczać się po całym świecie z nadludzką prędkością, sprawiają, że taka formuła antologii wypada szczególnie atrakcyjnie. Zarówno dla czytelników, jak i dla twórców, którzy mogą ukazać swój kraj bez potrzeby tworzenia skomplikowanych uzasadnień, jakim cudem superbohater akurat się tam znalazł.

Każda z piętnastu historii to odrębna opowieść, osadzona w konkretnym kraju, a zarazem w realiach kulturowych i estetycznych bliskich danemu regionowi. Taki zabieg pozwala nie tylko spojrzeć na Supermana z nowej perspektywy, ale również lepiej poznać samych autorów i ich podejście do superbohaterskiej mitologii. Dzięki temu Superman staje się nie tylko ikoną popkultury, ale wręcz zwierciadłem, w którym odbijają się obawy, marzenia i codzienność ludzi z różnych części globu.

Wśród wyróżniających się historii na pierwszy plan wysuwa się hiszpańska opowieść autorstwa Jorge Jiméneza. To kameralna, niemal intymna narracja, w której Superman na kilka godzin traci swoje moce. Wbrew pozorom nie traci jednak swojej siły, bo ta nie wynika jedynie z nadludzkich zdolności, ale z empatii i chęci niesienia dobra. Scena, w której podnosi na duchu smutną dziewczynkę, udowadnia, że heros nie potrzebuje supermocy, by czynić świat lepszym miejscem. Historia jest nie tylko pięknie narysowana, ale też niezwykle ciepła i szczera.

Równie mocnym punktem albumu jest polska historia. Bartosz Sztybor i Marek Oleksicki stworzyli opowieść mroczną, zanurzoną w słowiańskim folklorze i klimacie rodem z opowieści grozy. Warszawa została sportretowana nie tylko jako tło, ale integralna część narracji, a motyw topienia Marzanny wykorzystano w oryginalny i niebanalny sposób.

Nie można też pominąć historii z Francji, która balansuje na granicy komedii romantycznej i parodii. Clark Kent i Lois Lane spędzają weekend w Paryżu, co daje okazję do satyrycznych komentarzy i żartów z francuskich stereotypów. Historia zyskałaby jeszcze więcej, gdyby nie sztucznie wprowadzony wątek zagrożenia, wprowadzający niepotrzebne napięcie, które wybija z nastroju lekkości i humoru. Mimo to, ten epizod daje czytelnikowi chwilę oddechu i uśmiechu, których nieco brakuje w innych częściach albumu.

Niestety, nie wszystkie historie trzymają ten sam poziom. Zdarzają się też rozczarowania. Serbska opowieść z Lobo jest chaotyczna, trudna do zrozumienia i pozbawiona klarownego przesłania. Zamiast ciekawej interpretacji, dostajemy festiwal przemocy i niezrozumiałych motywów. Z kolei japońska część antologii, zamiast nowej historii, serwuje czytelnikom przedruk rozdziału znanej już na naszym rynku mangi. Tak samo było w przypadku „Joker. Świat”.

Od strony graficznej album prezentuje pełne spektrum stylów. Od realistycznych, klasycznych plansz znanych z amerykańskiego mainstreamu, przez surowe, niemal brutalne rysunki z Serbii, aż po kolorystyczne eksperymenty, jak w przypadku indyjskiego epizodu, w którym dominuje jedna barwa. Szczególnie ciekawie wypadają także ilustracje z Brazylii, pełne ekspresji i plam barwnych, przypominające akwarelowe malowidła. Rysunki z Niemiec z kolei stawiają na humor i parodię, skutecznie łamiąc powagę postaci Supermana.

Superman. Świat to nie tylko zbiór opowieści o superbohaterze. To refleksja nad tym, jak globalna jest dziś popkultura i jak różnorodnie może być interpretowana ta sama postać.
Choć album nie jest pozbawiony wad, a niektóre historie wyraźnie odstają od reszty, całość wypada zaskakująco dobrze. Dla fanów Supermana to okazja, by zobaczyć go w nowym świetle, a dla miłośników komiksu, podróż po stylistycznych i narracyjnych różnorodnościach współczesnego komiksu światowego.

Dziękujemy Wydawnictwu Egmont za egzemplarz recenzencki otrzymany w ramach współpracy reklamowej.