Preferencje systemowe [recenzja]

Ugo Bienvenu to francuski autor komiksów, scenarzysta i reżyser, który zdobył uznanie za swoje niezwykle oryginalne podejście do literatury graficznej i animacji. Urodzony w 1987 roku, Bienvenu jest absolwentem prestiżowych szkół artystycznych – École Estienne i słynnej szkoły animacji Les Gobelins. Zaczynał swoją karierę jako reżyser filmów animowanych, realizując m.in. teledyski i krótkie filmy, co wpłynęło na jego styl graficzny, łączący precyzję realistycznego rysunku z retro-futurystycznym podejściem.
Bienvenu zyskał szerokie uznanie za swoje prace, czego potwierdzeniem jest m.in. zdobycie Grand Prix de la Critique ACBD w 2020 roku za Preferencje systemowe („Préférence système”).
To właśnie z tym tytułem polscy czytelnicy mają okazję zapoznać się dzięki inicjatywie wydawnictwa Scream Comics.

Opis wydawcy:
Niezwykle aktualne, inteligentne sci-fi podejmujące problemy sztucznej inteligencji, transhumanizmu i zagrożeń z tym związanych.

Preferencje systemowe to dzieło futurystyczne, które stawia pytania o przyszłość ludzkości w erze cyfrowej nadprodukcji danych. Centralnym motywem komiksu jest nieustanna walka pomiędzy pamięcią a zapomnieniem, przedstawiona w kontekście świata przyszłości, gdzie ilość danych przekracza możliwości ich przechowywania. Społeczeństwo jest zmuszone do selektywnego kasowania treści, co prowadzi do dramatycznych decyzji dotyczących wartości kulturowych i historycznych.
Komiks, inspirowany dziełami science fiction, jak „Fahrenheit 451”, porusza tematy pamięci kulturowej, wartości sztuki i etyki w obliczu postępu technologicznego.

Akcja rozgrywa się w roku 2055, gdzie Yves, główny bohater, pracuje jako archiwista w świecie, w którym pamięć cyfrowa osiągnęła swoje limity. Aby zwolnić miejsce na nowe, popularniejsze treści z mediów społecznościowych, stare dane, w tym dzieła kultury, są usuwane, jeśli nie mają wystarczającej popularności. Yves staje przed dylematem etycznym, gdy decyduje się uratować pewne dane, które powinny zostać skasowane, takie jak „2001: Odyseja kosmiczna”, co prowadzi go do nielegalnej działalności. Pełen poczucia obowiązku wobec pamięci kulturowej, zaczyna buntować się przeciwko systemowi, który odrzuca wartościowe treści tylko dlatego, że nie są już popularne.

Kluczową rolę w tej opowieści odgrywa robot o imieniu Mikki, który nosi dziecko Yves’a i jego żony. Mikki nie jest tylko mechanicznym sługą, lecz pełni rolę nośnika pamięci i nadziei na przyszłość. Yves, pragnąc ochronić dziedzictwo kulturowe, które jest na skraju zapomnienia, decyduje się ukryć zakazane dane wewnątrz Mikki. W ten sposób robot staje się symbolicznym strażnikiem ludzkiej pamięci. Gdy Yves i jego żona zostają zmuszeni do ucieczki przed systemem, Mikki pozostaje jedyną nadzieją na ocalenie tych wartości, co dodatkowo podkreśla konflikt między człowiekiem a technologią oraz etyczne dylematy związane z kontrolą nad kulturą.

Warto zwrócić uwagę na ciekawy zabieg językowy zastosowany w komiksie. Wszystkie roboty są przedstawione w sposób neutralny pod względem płci, a bohaterowie, w tym same maszyny, odnoszą się do nich w taki właśnie sposób. W rezultacie niektóre dialogi mogą brzmieć nietypowo dla współczesnego czytelnika, ale kto wie – być może tak będzie wyglądać nasza językowa rzeczywistość w przyszłości?

Warstwa graficzna Bienvenu, zrealizowana w stylu retro-futurystycznym z wyraźnymi nawiązaniami do estetyki amerykańskich komiksów lat 50., doskonale koresponduje z melancholijnym, ale i pełnym napięcia tonem opowieści. Kolorystyka, jasna i intensywna, zderza się z poważnym i często melancholijnym nastrojem opowieści, w której człowieczeństwo jest postawione przed wyborem: przetrwać za cenę zapomnienia własnej przeszłości lub ryzykować wszystko dla jej ocalenia.

Preferencje systemowe to więcej niż opowieść o przyszłości – to głęboka refleksja nad współczesnością, nad tym, jak cyfryzacja wpływa na nasze życie i co zostanie po nas, gdy będziemy zmuszeni wybierać, co zasługuje na zachowanie. To poważna, acz porywająca opowieść o człowieczeństwie i jego walce z bezdusznym systemem zarządzania danymi.
Ta niezwykła mieszanka elementów science fiction, refleksji filozoficznej i pięknej, szczegółowej grafiki uczyniła z komiksu Bienvenu jedno z najważniejszych dzieł współczesnej francuskiej literatury graficznej​, a tym samym pozycję, z którą zdecydowanie wypada się zapoznać.
Polecam!

Recenzja powstała dzięki współpracy reklamowej z Wydawnictwem Scream Comics.