Cierpliwy pies. [recenzja]

Cierpliwy pies dostaje najtłustszą kość, jak głosi afrykańskie przysłowie. Czy aby na pewno? Paweł Paradowski w swoim komiksowym debiucie zabiera nas do współczesnej Afryki. Debiut dojrzały, bo i autor dojrzały — ten komiksowy reportaż jest w zasadzie prequelem (a może punktem wyjścia?) do tradycyjnego fotoreportażu, który opublikował w 2002 roku na łamach „Polityki”. Teraz wraca na fascynujący afrykański kontynent i jej mieszkańców, by opowiedzieć o nich w formie narracji graficznej.

Powrót do Afryki jest tylko pretekstem, by opowiedzieć historię Clarisse, którą poznajemy kawałek po kawałku podczas wieczornych spotkań na drinku z barwnym towarzystwem z Kotoki, podczas oczekiwania na możliwość załatwienia biznesów (a to nie takie łatwe!) oraz… właściwy samolot. Z kolei historia Clarisse jest sposobem na opowiedzenie historii o współczesnej Afryce, a przynajmniej jej północo-zachodniej części. Historii trudnej, burzliwej, napiętnowanej skomplikowaną sytuacją geopolityczną afrykańskich krajów. Jednak Afryki nie da się nie kochać. Ta dwoistość pojawia się przez cały komiks. Z jednej strony wieczne konflikty zbrojne, niepewność jutra, a z drugiej — Afryka jako matka, od której chce się uciec, ale do której chce się też wracać.

Jest to kraina pełna przemocy i rozlewu krwi. Clarisse wyrusza z Wybrzeża Kości Słoniowej i tuła się m.in. przez szarpane wewnętrznymi problemami i konfliktami Ghanę, Nigerię, Niger, Mali, Algierię i Libię. Afryka to też kraina pełna śmiechu i muzyki — na skrzydełku okładki znajdziecie nawet playlistę z utworami, które pojawiają się w komiksie.

Afryka to ogromny kontynent, który wciąż traktujemy zbiorczo jako jedno państwo. Zwróciliście uwagę, na afrykańskie przysłowie, które przytoczyłam za komiksem we wstępie? No właśnie, afrykańskie, ale z jakiego kraju? Czy w ogóle Was to zastanowiło?

Afryka jest też kontynentem, którego problemy wynikają często z ingerencji zewnętrznej, jeszcze z czasów kolonialnych. Czy te idealnie proste linie granic afrykańskich państw to na pewno naturalne granice pomiędzy terytoriami zamieszkujących je niegdyś ludów? No właśnie.

Wciąż za mało jest publikacji o Afryce, które próbują wyjść poza biały, europocentryczny punkt widzenia. Autor podejmuje się tej próby, bo najwyraźniej ten kontynent go urzekł swoim nieoczywistym pięknem. Wyszedł z tego reportaż przytłaczający, intensywny, skłaniający do myślenia. Warto się nad nim pochylić.

Zwłaszcza że mimo iż to debiut, graficznie jest również ciekawy. Nie bez znaczenia jest zapewne architektoniczne wykształcenie autora, idąca za tym dbałość o realistyczny wygląd przemierzanych okolic. Poza tym wiele kadrów to przerysowane fotografie, z którymi możecie się zapoznać na jego koncie instagramowym. Komiks jest przez to równocześnie realistyczny, ale i nieco oniryczny, wyjęty trochę z marzeń sennych, rysowany miękką, łagodną kreską — może tak wyglądają wspomnienia.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Paweł Paradowski (@p.paradowski)

Paweł Paradowski

Architekt i urbanista po Politechnice Warszawskiej, wspólnik w pracowni ZOA ARCHITEKCI. Projektuje w Polsce oraz kilku krajach Afryki Subsaharyjskiej. Cierpliwy pies (wyd. Timof Comics) jest jego komiksowym debiutem.

Opis wydawcy

„Współczesna Afryka, bez upiększeń i niedomówień. Wielowymiarowa, postmodernistyczna opowieść osadzona w realiach zachodnioafrykańskich paradoksów: kulturowej bliskości i podziałów, bogactwa zasobów i niedoboru wytwarzanych z nich dóbr, dynamiki i bezruchu, odruchów solidarności oraz podłości. Żonglując perspektywami, Paradowski nie wartościuje, unika prostych odpowiedzi, za to stawia znaki zapytania we właściwych miejscach”.
dr Jędrzej Czerep, kierownik programu Bliski Wschód i Afryka w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych (PISM)

Reporterski debiut, w którym autor wykorzystuje własne doświadczenia z licznych podróży zawodowych do Afryki i konstruuje opowieść o życiu jej współczesnych mieszkańców. Ich marzeniach i trudnej rzeczywistości. O powodach porzucenia rodzimych pieleszy i podążaniu do bogatej Europy. O smutkach i radościach, które tworzą opowieść o trudach życia we współczesnej Afryce Zachodniej.

#współpracarecenzencka