Arnold Woliński
Obecnie masową wyobraźnią zawładnęła, jeśli chodzi o pojęcie cyberpunk, gra Cyberpunk 2077 i cała jej otoczka, tj. komiksy, filmy animowane cyfrowo oraz wszelkie gadżety z tym związane … ale nie zawsze tak było.
W odległych latach 90. to właśnie te komiksy polskich twórców były topką tego nurtu w Polsce. Wróćmy do samego pojęcia, czym jest cyberpunk ?
Cyberpunk to podgatunek science fiction, który charakteryzuje się antybohaterami kontrkultury uwięzionymi w zdehumanizowanej, wysokotechnologicznej przyszłości. Słowo cyberpunk zostało wymyślone przez pisarza Bruce’a Bethke, który napisał w 1982 roku opowiadanie o tym tytule.
Cyberpunk jest często określany jako “niskie życie i wysoka technologia”. Opowieści cyberpunkowe przedstawiają outsiderów (punków), którzy walczą przeciwko uciskającym w społeczeństwie (zazwyczaj to mega korporacje, które kontrolują wszystko) za pomocą środków technologicznych (cyber).
Wiele z korzeni cyberpunka tkwi w ruchu science fiction New Wave lat 60. i 70., kiedy pisarze tacy jak Philip K. Dick, Michael Moorcock, Roger Zelazny, John Brunner, J. G. Ballard, Philip José Farmer i Harlan Ellison badali wpływ kultury narkotykowej, technologii i rewolucji seksualnej, unikając utopijnych tendencji wcześniejszej literatury science fiction.
Komiksy eksplorujące tematy cyberpunkowe zaczęły pojawiać się już w 1977 roku, kiedy po raz pierwszy opublikowano “Judge Dredd”. W 1984 roku ukazała się wpływowa powieść debiutancka Williama Gibsona “Neuromancer”, która pomogła utrwalić cyberpunk jako gatunek, czerpiąc wpływy z subkultury punk i wczesnej kultury hakerów.
Podsumowując, cyberpunk to gatunek, który skupia się na przedstawieniu dystopijnej przyszłości, w której technologia i społeczeństwo są nierozerwalnie ze sobą splecione, a bohaterowie muszą walczyć z uciskiem i korupcją, które są wszechobecne w ich świecie.
Status 7 to klasyka polskiego SF, autorstwa Tobiasza Piątkowskiego i Roberta Adlera, jednego z najbardziej wybuchowych duetów w historii polskiego komiksu. Tytuł ten został wznowiony po ponad dwudziestu latach, po raz pierwszy w wydaniu zbiorczym, zremasterowanym, uzupełnionym o niepublikowane wcześniej szkice koncepcyjne i ilustracje.
Akcja Status 7 rozgrywa się w Warszawie w niedalekiej przyszłości. Główny bohater, Kenner, zbiera ekipę mającą przechwycić program umożliwiający przesłanie ludzkiej jaźni do pamięci komputera. W tym samym czasie nieznani terroryści grożą odpaleniem bomby logicznej, policja znajduje trupa z wyłupionymi oczami, a w korporacji Pharmatec zostaje wykryta defraudacja na ogromną skalę.
Status 7 składa się z dwóch opowieści, “Breakoff” i “Overload“. Choć postacie nie są wyjątkowo rozbudowane, to świetnie czyta się o ich misji na tle chaosu i nieustającego zagrożenia, z którym przychodzi im się zmierzyć.
Jacek Dukaj, we wstępie do nowego wydania, napisał: „Status 7 stanowi najlepszą polską realizację idei cyberpunka”. Dla fanów gatunku Status 7 może być atrakcyjny, zwłaszcza jeśli lubią takie tytuły jak Cyberpunk 2077, Cyberpunk: Edgerunners, Strange Days, Robocop, czy Johny Mnemonic.
Dla mnie niektóre ze „smaczków” tych opowieści komiksowych wykadrowałem na potrzeby tej recenzji: to kadr z reklamą, jak z klasyka gatunku „Łowcy androidów”, obok logo Telekomunikacji Polskiej SA, czyli firmy, której już nie ma, rachityczna Nokia z kolorowym wyświetlaczem, to jak bananowa też Nokia w „Matrixie”, dziś wywołają uśmiech.
Takich adekwatnych „smaczków” z czasów, w których powstawały komiksy jest więcej. To na pewno jako walor nostalgiczny jest jego wartością dla mnie.
Podsumowując, Status 7 jest to niekwestionowany klasyk polskiej fantastyki, który zasługuje na uwagę każdego miłośnika gatunku. Zdecydowanie polecam ten komiks każdemu, kto szuka czegoś więcej niż tylko zwykłej historii pamiętając przy tym, iż pozostaje żal, że wtedy nie były to zeszytówki, które mogły rozrosnąć się w ciekawe uniwersum alternatywnej cyberpunkowej przyszłości Polski.
Robert Adler, urodzony 1 września 1978 roku w Warszawie, to polski ilustrator i rysownik komiksów. Współpracował z Tobiaszem Piątkowskim, tworząc serię “48 stron” oraz cykl “Status 7”. Jest również autorem krótkich form komiksowych i ilustracji w “Nowej Fantastyce”. Wraz z Marcinem Hermanem współtworzył komiks “Brygada P.E.W.” w magazynie “Kawaii”.
Adler jest znany ze swojego precyzyjnego i perfekcyjnego stylu graficznego. Jego prace są silnie oparte na kulturze popularnej, a historie są zbudowane z elementów popularnych filmów, seriali telewizyjnych, komiksów i książek, połączonych z prawie złośliwym poczuciem humoru. Na przykład krótki komiks “Golota vs Predator” opowiada historię pojedynku między znanym polskim bokserem a obcym łowcą.
Adler, u którego widać fascynację amerykańskimi komiksami, nadaje swoim pracom bardzo osobisty charakter. I również w jego przypadku pozostaje żal, że nie powstało więcej prac tego zdolnego autora.
Pozycja, którą warto mieć, bo już przeszła do historii polskiego komiksu w wolnej Polsce.
#współpracarecenzencka
Dane techniczne:
Tytuł: Status 7
Scenariusz: Tobiasz Piątkowski
Ilustracje: Robert Adler
Wydawnictwo: Nagle Comics
Format: 210 × 280 mm
Liczba stron: 180
Oprawa: twarda
Druk: kolor
ISBN-13: 9788367725316
Data wydania: 24 maja 2024
