Janusz Sambojan
Dziś piszę o książce „Bitwa o Midway. Najważniejsza bitwa morska XX wieku”, która ukazała się na przełomie maja i czerwca bieżącego (2022) roku czyli niemal dokładnie w 80 rocznicę stoczenia tytułowej potyczki (4 czerwca 1942 roku) nakładem Wydawnictwa Znak HORYZONT. Jej autorem jest amerykański specjalista od wojen morskich Craig Symonds.
OD WYDAWNICTWA:
Książka ukazała się w ramach serii Znak HISTORIA przez niektórych nazywanej „czarną serią”. Oprawiona jest jak zwykle w twardą okładkę z obwolutą. Oprócz treści zawiera też pewną liczbę planów sytuacyjnych nawiązujących do aktualnie opisywanych zdarzeń oraz nieco więcej zdjęć przedstawiających bohaterów przedstawianych na jej stronach – zarówno osoby jak i sprzęt (okręty i samoloty). Książkę kończą liczące w sumie ponad 70 stron bibliografia, przypisy oraz indeks.
Craig Symonds nie skupia się na samej bitwie o Midway lecz rozpoczyna narrację od dnia Bożego Narodzenia 1941 kiedy to admirał Chester Nimitz przybył do Pearl Harbor by przejąć stanowisko naczelnego dowódcy amerykańskiej Floty Pacyfiku. Przy tej okazji przedstawia on nam bliżej sylwetkę tego admirała, głównie od ukończenia szkoły wojskowej poprzez cały przebieg służby a skończywszy na jego charakterze i zachowaniu. Podobne opisy będą dotyczyły kolejnych dowódców i żołnierzy obu stron konfliktu, w miarę jak będą oni pojawiali się na stronach książki.
Poszczególne rozdziały chronologicznie opisują zmieniające się siły alianckie (głównie amerykańskie) oraz japońskie, używany sprzęt (dane techniczne oraz plusy i minusy), zamierzenia oraz zrealizowane przez obie strony plany, stosunki panujące w armiach ale także na niższym szczeblu jak np. wśród załóg samolotów [przykładem niech będą załogi amerykańskich morskich samolotów bombowych i torpedowych gdzie pilot był oficerem a strzelec szeregowcem lub podoficerem – w powietrzu braterskie, na pokładzie okrętu lub na lądzie oficjalne (służbowe)], konflikty między armią i flotą (u Japończyków) oraz między „czarnymi butami” (oficerowie floty wywodzący się z pancerników, krążowników itp.) a „brązowymi butami” (oficerowie posiadający uprawnienia pilotów morskich), konflikty pomiędzy poszczególnymi dowódcami oraz inne fakty mające większy lub mniejszy wpływ na przebieg zdarzeń wojennych.
Na tym tle ukazane są walki które miały miejsce w ciągu pierwszych pięciu miesięcy 1942 roku poprzedzających tytułową bitwę. Nie będę ich w tym miejscu wymieniał, ale wspomnę tylko o dwóch znanych wydarzeniach z tego okresu, a z którymi tu też możemy się dokładnie zapoznać, począwszy od przyczyn które spowodowały iż do nich doszło, poprzez ich przebieg a skończywszy na skutkach taktycznych i strategicznych. Chodzi tu o tzw. rajd płk. Doolittle czyli pierwszy amerykański nalot na miasta japońskie oraz bitwę na Morzu Koralowym.
Sporo miejsca Autor poświęca walce wywiadowczej – głównie ze strony amerykańskiej. Przedstawia historię powstania i działalność Sekcji Szyfrów i Sygnałów Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych, osoby zaangażowane w jej pracę, występujące w niej animozje, lecz przede wszystkim rolę jaką odegrała w celu ustalenia zamiarów i celów sił japońskich.
Druga połowa książki to szczegółowy, chronologiczny opis sytuacji przed bitwą oraz sama bitwa o Midway (bitwa stoczona głównie przez samoloty pokładowe z 3 lotniskowców amerykańskich i 4 lotniskowców japońskich której wynikiem było zatopienie jednego amerykańskiego lotniskowca oraz wszystkich japońskich) z uwzględnieniem wszystkich jej aspektów. Dzięki temu dokładnie zapoznajemy się z bitwą będącą pierwszym taktycznym i strategicznym zwycięstwem Amerykanów i stanowiącą przełom w wojnie na Pacyfiku. Przy czym Autor ustrzegł się tu (jak i wcześniej) jakiś dłużyzn i niespójności (przeskakując np. z jednego miejsca w inne i z powrotem) opisując wszystkie istotne fakty po kolei. Wszystko to sprawiło iż książkę czyta się szybko i z dużą przyjemnością, a natłok przedstawionej wiedzy mimo iż faktycznie jest bardzo duży, to nie przytłacza.
Podsumowując – książkę „Bitwa o Midway” polecam wszystkim miłośnikom historii II wojny światowej, a przede wszystkim zainteresowanym wojną na morzu. Starsi usystematyzują swoją wiedzę i przy okazji jeszcze ją powiększą, a dla młodszych będzie stanowiła prawdziwe kompendium wiedzy na temat początkowego okresu wojny na Pacyfiku.
Ps.
Premiera pierwszego filmu dokumentalnego poświęconego bitwie o Midway miała miejsce 14.09.1942 roku. Jego reżyserem i scenarzystą oraz autorem części zdjęć był John Ford (znany m.in. z licznych westernów), który w czasie bitwy przebywał na wyspie i podczas japońskiego nalotu został kontuzjowany (ranny) co skutkowało częściową utratą słuchu. Za film ten dostał on Nagrodę Akademii Filmowej czyli Oscara.
DANE TECHNICZNE:
Wydawnictwo………………..Znak HORYZONT 
Tytuł………………………………Bitwa o Midway
Autor……………………………..Craig Symonds
Przekład…………………………Fabian Tryl
Data premiery…………………1 czerwca 2022
Oprawa……………………………twarda z obwolutą
Ilość stron………………………..512
Format…………………………….150 x 235 mm
ISBN…………………………………978-83-240-8722-8
Cena okładkowa……………….79,99 zł
Ps.2
Zdjęcia pochodzą ze stron Wydawnictwa oraz innych stron w internecie lub są skanami z opisywanej książki wykonanymi przez autora powyższego tekstu.
