“Samochodzik i Templariusze” [Filmoteka Juniora]

Po dłuższej przerwie, spowodowanej przygotowaniami do wyprawy do grodu księcia Kraka oraz wizytą na wystawie Teraz Komiks!, wraca Junior z nową propozycją filmową.

Zbliżają się wakacje i pora zaplanować, jak je spędzić, może w tym pomóc nowa propozycja, czyli ulubiony serial wakacyjny trochę starszej młodzieży Samochodzik i templariusze.

Pięcioodcinkowy, czarno-biały serial powstał w 1971, premierę miał 20 lutego 1972 roku. Scenariusz filmu na podstawie własnej powieści pt. Pan Samochodzik i templariusze napisał Zbigniew Nienacki. Atutem filmu są plenery: Malbork, Radzyń Chełmiński k. Grudziądza, Okonin k. Grudziądza, czyli zamek i ruiny kolejnych budowli związanych z Zakonem Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie, potocznie zwanym Krzyżakami.

Pan Samochodzik i jego pomocnicy – harcerze o wdzięcznych przezwiskach „Doktorek”, „Długi ozór” i „Sokole Oko” zaprzyjaźnili się, szukając wspólnie zbiorów dziedzica Dunina. Teraz wyruszają na wyprawę w poszukiwaniu skarbu templariuszy. Pan Tomasz, historyk sztuki, pracownik Centralnego Zarządu Muzeów obawia się, że żądni przygód poszukiwacze skarbów zaczną kuć dziury we wszystkich starych zamkach. Chłopcy chcą dowiedzieć się, jakim cudem skarby zgromadzone przez rycerzy zakonnych, strzegących od XII wieku Ziemi Świętej, mogły trafić do Polski. Być może mistrz zakonu Jakub de Molay przekazał cenny depozyt wielkiemu mistrzowi Krzyżaków, a ten miał go zwrócić osobie, która będzie znała hasło: “Tam skarb twój, gdzie serce twoje”. I tu zaczyna się przygoda – bez laptopa, Internetu i innych wynalazków a tylko, parafrazując słowa jednego z bohaterów, z wykorzystaniem szarych komórek.

Dzięki opowieści pana Tomasza poznajemy historię zakonu templariuszy i ich hipotetyczne związki z zakonem krzyżackim. Obok wątku historycznego, który w przystępny sposób przybliża pan Tomasz, pojawia się wakacyjna przygoda. Do poszukiwaczy dołączają cudzoziemcy, są to: duński poszukiwacz skarbów kapitan Petersen, jego córka Karen i jej polski kuzyn Michał. Już pierwsze spotkanie daje szansę chłopcom na zrobienie psikusa Michałowi, a później to już jest prawdziwy pojedynek, który może skończyć się dla jednej ze stron bardzo niebezpiecznie. Poszukiwanie skarbu jednak nie przynosi rezultatów.

Niespodziewanie pojawia się młoda dziewczyna, która pilnie śledzi poczynania poszukiwaczy, w pobliżu kręci się też tajemniczy Brodacz. Petersen otrzymuje propozycję kupna dokumentu umożliwiającego dotarcie do skarbu. Pan Samochodzik z harcerzami postanawiają jechać do Malborka. Mają nadzieję, że na miejscu uda im się rozszyfrować sens słów “Tam skarb twój, gdzie serce twoje”. Gdy pan Tomasz w towarzystwie chłopców, kapitana Petersena, Karen i Michała zwiedza zamek, ktoś włamuje się do jego samochodu. Karen otrzymuje tajemniczą wiadomość podpisaną imieniem pogańskiego bożka – Bahometa. Ten chce jej sprzedać mapę z zaznaczonym miejscem ukrycia skarbu.  A co było dalej …….. Zapraszam do obejrzenia.

Młodszym widzom warto zwrócić uwagę na aktorów występujących w serialu:

– Pan Tomasz, czyli Pan Samochodzik – Stanisław Mikulski,
– Karen Petersen – Ewa Szykulska,
– Lucjusz (księgowy poszukiwacz skarbów) – Lech Ordon,
– żona Lucjusza – Danuta Szaflarska,
– przewodniczka w zamku w Malborku – Alina Janowska,
– kościelny – Stanisław Milski.

Nieprzypadkowo wymieniam te nazwiska. Są dwa powody: po pierwsze, to były gwiazdy ówczesnego filmu i teatru, a po drugie, dla „smaczków”. Aktorzy ci spotkali się wcześniej w innych produkcjach i scenarzyści w ich dialogach umiejętnie nawiązują do tego:

1. Na polu namiotowym Lucjusz z żoną rozmawiają o “wspólnikach do ich skarbu”, w tym czasie przechodzi obok nich inny z poszukiwaczy i wtrąca się:
   • Skarb, widziałem.
   • Gdzie?
   • Wczoraj w telewizji. Bardzo dobry film.
   • Znam – w tym momencie Danuta Szaflarska podnosi rondo kapelusza.
     Poszukiwacz odchodzi i widać, jak po chwili zaczyna rozumieć odpowiedź. Scena jest nawiązaniem do filmu Skarb, w którym Danuta Szaflarska grała główną bohaterkę.
2. W Malborku, podczas zwiedzania zamku, przewodniczka grupy pogania wycieczkę. W pewnym momencie rozbrzmiewa melodia z serialu Stawka większa niż życie, a przewodniczka patrząc na Pana Tomasza mówi “Skąd ja go znam?”. Jest to nawiązanie do odcinka Cafe Rose serialu Stawka większa niż życie, w którym w rolę Hansa Klossa wciela się Stanisław Mikulski, a w rolę Madame Rose Alina Janowska.

Osobno trzeba wspomnieć o czołówce serialu. Melodia skomponowana przez Piotra Marczewskiego jest bardzo charakterystyczna i już po pierwszych taktach wiadomo, że to Samochodzik i Templariusze.

Dzięki temu, że scenariusz jest adaptacją książki dokonaną przez samego autora, serial jest bardzo klimatyczny i tworzy spójną całość.

Serial mogę polecić każdemu, kto szuka wakacyjnej przygody połączonej z odrobiną historii. Dodatkowo zachęcam do odwiedzenia plenerów, gdzie serial był kręcony, ponieważ można tam znaleźć jeszcze ślady po poszukiwaniu skarbu.